Хөдөлмөрийн баатар, Ардын уран зохиолч Б.Лхагвасүрэнгийн зохиол, “Hero” энтертайнментын ерөнхий найруулагч Б.Баатарын найруулсан “Тамгагүй төр” монгол драм Английн нийслэл Лондон хотын төв театр “Колизей”-т ирэх арваннэгдүгээр сарын 17-ны өдөр /2023.11.17/-өөс арванхоёрдугаар сарын 02 /2023.12.02/-ны өдрүүд "The Mongol khan" нэртэйгээр тоглогдохоор болоод буй.
Улмаар "Монгол хаан" жүжгийн талаар олон улсын хэвлэлүүд бичсээр байгаа билээ. Үүнээс Английн Timeout агентлагт гарсан нийтлэлийг онцлон хүргэе. Timeout агентлагийн сэтгүүлч Chiara Wilkinson "Монгол хаан" жүжгийн талаар "Хятад, Оростой хиллэдэг, гуравхан сая гаруй хүн амтай хэдий ч Их Британиас зургаа дахин том газар нутагтай Монгол нь ихэнх Лондончуудын хувьд нууц хэвээр байгаа гэж хэлэхэд хилсдэхгүй. Харин “Монгол хаан” жүжиг тус улс юу санал болгож байгааг харуулахыг зорьсон анхны театрын гайхамшигт тоглолт юм.
70 гаруй хүний бүрэлдэхүүнтэй “Монгол хаан” жүжиг ирэх арваннэгдүгээр сард Coliseum-д ирэх бөгөөд монгол хэл дээр, англи орчуулгатай явах аж. Тус жүжиг Монголын УДЭТ-д 550 хүний суудалтай. Харин Coliseum театр нь 2359 хүний багтаамжтай.
Бээжингийн зүгээс Монголын соёлыг хязгаарлаж байгаатай холбоотойгоор Хятадын нэгэн муж болох Өвөрмонголд уг бүтээлийг үзүүлэхийг саяхан хориглосон. Ингэхдээ яг тоглолтын өмнө Хятадын эрх баригчид театрынх нь цахилгааныг хааж, 130 продакшны ажилтан, жүжигчдийг байнгын хяналтад байлгасан гэх мэдээлэл байгаа юм.
Уг алдарт Монголын театрын жүжгийг "Хүмүүс үүнийг Монголын Шекспир гэж үздэг" гэж шоуны найруулагч Херо Баатар биднийг жүжигт урихдаа хэлж байв. Тус найруулагч нь ажлын гаргаагаа хүүхэлдэйн киноны хүүхэлдэйн киноны зураачаар эхэлж, улс төрийн PR, телевизийн нэвтрүүлэг, уран зураг, одоо театрт шилжсэнээс өмнө 44 жилийн турш асар их карьертай байсныг бид хожим олж мэдсэн.
"Монгол хаан" зохиолыг Монголын алдарт зохиолч асан Бавуугийн Лхагвасүрэн 1998 онд бичсэн бөгөөд тэрээр "Хаан" хэмээх сайн удирдагчийн философийг харуулахыг хүсжээ.
Чухал зүйл рүү орохын өмнө энэхүү жүжиг нь Чингис хаан болон түүний Монголын эзэнт гүрний тухай биш гэдгийг тэмдэглэх нь зүйтэй. Тэрээр барууны орнуудад алдартай хүн боловч Монголд түүний нэрэмжит Монголын цорын ганц томоохон нисэх онгоцны буудал, нийслэлээс холгүй орших түүний 130 футийн өндөр морьт хөшөө бий.
"Монгол хаан" бол хоёр мянган жилийн өмнө Төв Азид Хүннү гүрний эхэн үед өрнөсөн түүхэн зохиол юм. Зохиолын гол агуулга нь харгис. Энэ зохиолд Арчуг хаан болон түүний эхнэр хоёр арван жилийн турш бэлгийн харьцаанд ороогүй ч жирэмсэн болсон тухай өгүүлдэг. Санамсаргүй тохиолдлоор нэгэн зэрэг хоёр хунтайж мэндэлдэг. Улмаар эхнэр нь хааны туслах Эгэрэгтэй хамт хаанаас урвасан нь тогтоогддог. Мөн хүүхдийг солих аймшигт төлөвлөгөө гаргаж, өв залгамжлалын тулаан өрнөж, эзэнт гүрэн өөрөө эрсдэлд орно. Сэдвийн хувьд энэ түүхэнд Шекспирийн эмгэнэлт зохиолоос хүлээж байсан бүх зүйл бий. Жүжигт эрх мэдлийн төлөөх тэмцэл, эмгэнэл, хүчирхийлэл, хайр дурлал, шунал, заль мэх, урвалтыг харуулж, бүжигчид, уран гулгагчид, жүжгийн үлдсэн хэсгийг бүрдүүлдэг.
Их Британи нь Монголын тусгаар тогтнолыг барууны аль ч улсаас өмнө хүлээн зөвшөөрч, 60 жилийн өмнө дипломат харилцаа тогтоосон анхны улс юм. Жүжигчид болон багийнхан мөн Лондонгийн Вест Эндийг театрын жүжгийн ноён оргил гэж үздэг. Энэ нь ч зөв “West End” бол дэлхийн театрын өлгий бөгөөд шилдэг бүтээлүүд хүч сорихоор ирдэг газар билээ" хэмээн бичжээ.
