Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ бүрэн эрхийнхээ хүрээнд З.Дашдавааг Авлигатайы тэмцэх газрын дарга /АТГ/-ын даргаар улираан томилох саналыг Засгийн газрын өчигдрийн /2025.03.03/ хуралдаанд танилцуулсан. Танилцуулгатай холбогдуулан Засгийн газрын гишүүд байр, сууриа илэрхийлж дэмжсэн. Мөн үргэлжлүүлэн хоёр намын бүлэг, Хууль зүйн байнгын хорооны хуралдаанаар уг асуудлыг хэлэлцэж дэмжсэн. Ингэхдээ Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ З.Дашдавааг дагуулан намын бүлгүүдийн хуралд авч орон танилцуулгаа хийсэн байгаа юм.
-НЭГЭНТ ХАМТАРСАН ЗАСГИЙН ГАЗРЫГ БАЙГУУЛСАН ЮМ БОЛ АТГ-ЫН ДЭД ДАРГААР АН-ЫН БОЛОВСОН ХҮЧИНГ ТОМИЛОХ ХЭРЭГТЭЙ САНАЛЫГ БҮЛГИЙН ХУРЛЫН ҮЕЭР ГАРГАЖЭЭ-
Нэгэнт Ерөнхий сайдын бүрэн эрхийн асуудал учраас дэмжих байр суурийг хоёр намын бүлгээс илэрхийлсэн бөгөөд сүртэй асуулт, хариулт ч бололгүй өнгөөрсөн гэх. Гэхдээ АН-ын бүлгийнхэн нэгэнтээ хамтарсан бол дэд даргад намынхаа боловсон хүчнийг томилох шаардлагатай талаар дурдаад амжжээ. Угтаа бол АТГ-ын даргыг сонсголоор томилох ёстой. Тийм ч учраас хуулийн дагуу сонсголоор томилох ёстой мөн З.Дашдаваа нь АТГ-ын даргаар өнгөрсөн зургаан жилийн хугацаанд муу үнэлгээтэй ажилласныг олон улсын байгууллагаас дүгнэсэн талаар зарим нэг гишүүд олон нийтэд ил сануулаад авав. Тухайлбал, УИХ-ын гишүүн Ч.Ундрам, Б.Жаргалан нар АТГ-ын дарга З.Дашдавааг муу үнэлгээтэй ажилласан, авлига бүх шатанд өссөн үү гэхээс буураагүй хэмээн хэлсэн юм.
ВИДЕО:
Тодруулбал, УИХ-ын гишүүн Ч.Ундрам "Олон улсын байгууллага, гадны томоохон судлаачид ирж манай улсын авлигын төсөөллийн индексийг судалж, дүнг гаргасан. Авлигын гэмт хэрэг буурч байна уу, нийтийн албан тушаалтан авлигатай нэр холбогдсон уу гээд бүх нарийн асуултад хариулт өгсөн судалгааны дүнг гаргадаг. Уг судалгааны үр дүнгээр энэ хүн 100 онооноос 30 оноо авч манай улс 121 дүгээр байрт байна. Энэ бол муугийн муу гэсэн дүн мөн биз дээ. Ард түмэн сэтгэл ханамжгүй байгаа учраас авлигын төсөөллийн индекс муу гарч байна гэж энэ хүн тайлбарласан. 130 орноос 121 дүгээр байрт орно гэсэн нь юу гэсэн үг вэ. Манай ард Хойд Солонгос шиг мөн өөр бусад иргэний дайнтай автократ дэглэмтэй хэдхэн орон л жагсаж байна. Тиймээс би ийм хүнийг сайн ажилласан гэж дүгнэхгүй. Бүлгийн гишүүд ч гэсэн айгаад байдаг юм уу, дэмжиж байгаад гайхаж байна" гэсэн байр суурийг илэрхийлсэн юм.
-50 ДООШ ОНООТОЙ ОЛОН ЖИЛ БОЛСОН ОРНУУДЫН ҮР ДҮНД ТЭРБУМ, ТЭРБУМААР ТООЛОГДОХ ХҮМҮҮС АВЛИГЫН УЛМААС АМЬДРАЛ НЬ СҮЙДЭЖ, ХҮНИЙ ЭРХ НЬ ЗӨРЧИГДСӨӨР БАЙНА ОУ-ЫН БАЙГУУЛЛАГААС ДҮГНЭЖЭЭ-
Тэгвэл түүний хэлээд буй үзүүлэлтийг "Транспаренси Интернэшнл" байгууллагын 2024 оны "Авлигын төсөөллийн индекс"-т дурджээ. "Транспаренси Интернэшнл" байгууллагаас жил бүр "Авлигын төсөөллийн индекс"-ийг гаргадаг бөгөөд 180 улс, нутаг дэвсгэрийг төрийн салбар дахь авлигын төсөөлсөн түвшнээр нь эрэмбэлдэг. Онооны хуваарилалт 0 (маш их авлигалтай) - 100 (маш цэвэр) хооронд байдаг. 2024 оны тайлангаас харахад, авлига дэлхийн хэмжээнд томоохон асуудал хэвээр байгаа ч зарим улс орнуудад сайжирсан өөрчлөлтүүд ажиглагдаж байна.
Тэгвэл уг судалгаагаар Монгол Улс 33 оноо авч 114 дүгээр байранд орсон байгаа юм. Монгол улс сүүлийн 10 жилд 40 оноонд хүрээгүй бөгөөд 2017 оноос авлигын индекс эрчимтэй унаж байгааг тус судалгааны байгууллагаас мөн мэдээлдэг.
Хамгийн бага, их авлигатай улсууд
Хамгийн бага авлигатай улсууд: Дани 90 оноогоор тэргүүлж, Финланд, Сингапур удаалжээ. Эдгээр улсууд төрийн ил тод байдал, хариуцлагын тогтолцоог сайтар хэрэгжүүлдэгээрээ онцлогтой.
Хамгийн их авлигатай улсууд: Өмнөд Судан 8 оноогоор хамгийн доогуур байр эзэлсэн ба Сомали, Венесуэл, Сири мөн адил доогуур оноо авчээ. Эдгээр улсад засаглалын тогтворгүй байдал, авлигын ноцтой асуудлууд байсаар байна.
Бүс нутгийн онцлох улсууд
АНУ: 65 оноо авсан нь өмнөх жилээсээ дөрвөн оноогоор буурч, дэлхийд 28-р байрт оржээ. Үүнд аж үйлдвэрүүдийн засгийн газрын бодлогод үзүүлэх хэт нөлөө, ялангуяа уур амьсгалын өөрчлөлттэй холбоотой шийдвэр гаргалт дээр авлигын асуудал нөлөөлсөн байна.
Их Британи: 71 оноогоо хадгалсан ч 20-р байранд орж, түүхэн доод түвшиндээ хэвээр байна. Улс төрийн сүүлийн үеийн дуулиан шуугиан, авлигатай тэмцэх арга хэмжээг хангалтгүй байна гэж үзсэн нь энэ үзүүлэлтэд нөлөөлжээ.
Австрали: 77 оноо авч, шилдэг 10 орны тоонд дахин оржээ. Энэ нь мөнгө угаах болон гадаадын хээл хахуультай тэмцэх хуулиудад томоохон шинэчлэл хийсний үр дүн юм.
Авлигын түвшинг бууруулсан болон буурсан улсууд
2012 оноос хойш 32 улс авлигын түвшингээ мэдэгдэхүйц бууруулсан хэдий ч хийх ажил их байна. 148 улс энэ хугацаанд өөрчлөлтгүй байсаар эсвэл бүр муудсан үзүүлэлттэй байна.
Дэлхий даяар дундаж оноо 43-аас хэтрээгүй олон жил болж байгаа ба улс орнуудын хоёр гурав нь 50-аас доош оноотой хэвээр байна. Үүний үр дүнд тэрбум тэрбумаар тоологдох хүмүүс авлигын улмаас амьдрал нь сүйдэж, хүний эрх нь зөрчигдсөөр байна.
Ташрамд дурдахад, 2019 онд Ерөнхийлөгч Х.Баттулга санал болгосноор З.Дашдавааг АТГ-ын даргаар томилж байв. Тэрбээр АТГ-ын түүхэнд зургаан жил ажилласан анхны дарга. Одоо үргэлжлүүлэн зургаан жил ажиллана. Гэхдээ Х.Баттулгын санал болгосон хүн одоогийн Ерөнхий сайд дэмжиж улираан ажиллуулж гэж буй нь улс төрийн хувьд ямар ньюанстай вэ гэдэг хардлагыг ч дагуулж байна.
