Наймдугаар сарын 2-6-ны хооронд Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ АНУ-д айлчилж байгаатай холбогдуулан Washington post хэвлэлд "Орос болон Хятадын сүүдрээс өсөн дэвшиж буй Монгол" гэсэн гарчиг бүхий нийтлэл гарчээ. Энэхүү нийтлэлийг орчуулан хүргэе.
Зургаадугаар сарын сүүлээр Монгол Улсын Ерөнхий сайд Лувсаннамсрайн Оюун-Эрдэнэ Бээжинг зорьсон. Тэрбээр БНХАУ-ын дарга Ши Жиньпинтэй АИХ-ын ордонд уулзалт хийж, эдийн засаг, худалдааны харилцаагаа гүнзгийрүүлэх талаар олон гэрээ хэлцэл хийсэн. Харин тэр үеэр нийслэл Улаанбаатарт Монголын албаны хүмүүс АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн даргын Эдийн засгийн өсөлт, эрчим хүч, байгаль орчны асуудал эрхэлсэн орлогч Жозе Фернандестай уулзаж, чухал ашигт малтмал, газрын ховор элементийн нийлүүлэлтийн сүлжээг хөгжүүлэх чиглэлээр хамтран ажиллах санамж бичигт гарын үсэг зурсан. Ийнхүү Монгол Улс газрын ховор элемент, чухал ашигт малтмалын арвин нөөцөөр дэлхий нийтийн анхаарлыг татах төлөвтэй байна.
3.4 сая хүн амтай, далайд гарцгүй, хөршүүд болох Хятад, Оростой олон талаараа холбоотой хэвээр байгаа ч ардчилсан замаар эдийн засгаа хөгжүүлэхийн төлөө тууштай ажиллаж байгаа бөгөөд Япон, Өмнөд Солонгос, Барууны гүрнүүдтэй харилцаагаа өргөжүүлэх талд онцгойлон анхаарал хандуулах боллоо.
Л.Оюун-Эрдэнэ өнгөрсөн долоо хоногт Вашингтонд ажиллаж, Цагаан ордонд Дэд Ерөнхийлөгч Харристай, Төрийн нарийн бичгийн дарга Антони Блинкен, Батлан хамгаалахын сайд Ллойд Остин нартай уулзалт хийсэн юм. Харвардад боловсрол тус улсын ерөнхий сайд өөрийн улсын ашигт малтмал, тэр дундаа зэсийн салбарт хамтран ажиллах талаар ярилцаж, АНУ-тай иргэний нисэхийн гэрээ байгуулжээ.
Мөн өнгөрсөн долоо хоногт Вашингтон дахь Монголын ЭСЯ-нд ярилцлага өгөх үеэрээ “Монгол Улс “гуравдагч” хөршийн бодлогоо хөгжүүлж байгаа бөгөөд гадаад харилцаагаа тэнцвэртэй байлгах нь нэн чухал” хэмээн АНУ-ыг “Гуравдагч хөрш” гэж хардаг гэдгээ онцолсон байна.
Гэвч Монгол Улс ОХУ, БНХАУ-аас цахилгаан эрчим хүч, шатахуун болон бусад олон барааны импортоос ихээхэн хамааралтай. Монголын эдийн засгийг Хятадаар дамжин өнгөрөх зам, боомттой илүү сайн холбох дэд бүтцийн шинэ хэлэлцээрүүдийг Бээжинтэй байгуулна гэж найдаж байна. Москвагийн тойрог замд удалгүй Монголын ардчилал ЗХУ задран унасны дараа бий болсон ч олон бонд байсаар байна. НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн чуулганаар өнгөрсөн онд ОХУ-ын Украиныг эзлэн түрэмгийлснийг буруушаасан санал хураалтад Монгол Улс түдгэлзсэн.
Дундад зууны үеийн байлдан дагуулагч Чингис хааны хөргийн дор үг хэлэхдээ Л.Оюун-Эрдэнэ улс үндэстнийхээ парламентын ардчилал, АНУ-тай хуваалцсан улс төрийн үнэт зүйлсийн төлөө тууштай байхаа илэрхийлсэн. Гэвч олон хууль тогтоогчид Хятадтай шууд сөргөлдөхийг уриалж байгаа юм.
Хэдийгээр эх орон, элэг нэгтнүүдийнх нь Орос болон Хятадын эсрэг байр суурь илэрхийлсэн ч тус хоёр улс Монгол улсад аюул занал учруулахгүй гэдгийг Монголын Ерөнхий сайд онцолжээ.
Ийнхүү Монгол Улс хүрээгээ тэлэх сонирхолтой байгаа аж. Монгол улсын ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ хэлж буйгаар "Монголд авлигатай тэмцэх хүчтэй тэмцэл өрнөж байна. Үүний зэрэгцээ, Үндсэн хуулийн шинэ шинэчлэл нь хууль тогтоох байгууллагыг өргөжүүлж, Герман, Шинэ Зеланд зэрэг орнуудад ажиглагдсан пропорциональ төлөөллийн холимог тогтолцооны дагуу сонгуулийн хэлбэрийг өөрчилсөн. Эдгээр арга хэмжээ нь засаглал, ил тод байдлыг сайжруулах, ялангуяа уул уурхайн салбарыг тойрсон үйл ажиллагааг сайжруулахад тустай гэж хэлсэн.
Монгол Улс зэс, уран зэрэг ашигт малтмал, газрын ховор элементийн арвин баялаг нөөцтэй тул асар их боломж байж болох юм.
"Газрын ховор элемент, лити, кобальт зэрэг чухал ашигт малтмалын эрэлт ойрын арван жилд 600 хувиар өсөх төлөвтэй байна" гэж Financial Times тэмдэглэжээ. "2035 он гэхэд зэсийн эрэлт хоёр дахин нэмэгдэж, жил бүр 50 орчим сая тоннд хүрнэ гэж таамаглаж байна. Хэрэв дэлхий 2050 он гэхэд хорт утааны хэмжээгээ тэглэнэ гэвэл ирэх таван жилд цөмийн эрчим хүчний салбарт оруулсан хөрөнгө оруулалт мөн гурав дахин нэмэгдэж, ойролцоогоор 125 тэрбум ам долларт хүрнэ гэж Олон улсын эрчим хүчний агентлаг мэдээлжээ.
Энэ нь "Оюу толгой" зэрэг ховор элементийн арвин нөөц бүхий ордтой Монгол орны хувьд энэ нь том боломж юм.
“Монгол Улс зөвхөн уул уурхайн орон байх ёсгүй. Бусад салбарт ч гэсэн бидэнд асар их боломж бий” гэж Оюун-Эрдэнэ онцлон хэлсэн байна.
