Дэлхийн 34 орны музей, их дээд сургуулиудад хадгалагдаж буй "Монгол улс"-даа байлгахыг хүсч буй эд өлгийн зүйлсийн жагсаалтыг Соёлын яам гаргажээ.
Хятад, Орос, барууны орнуудыг буруутай гэж үзэн, манай улс олон тэрбум фунт стерлингийн үнэ бүхий олдворуудыг эх оронд нь буцаан авчрахаар зэхэж байгаа бөгөөд дэлхийн 34 орны музей, их дээд сургуулиудад хадгалагдаж буй Монголынх байх ёстой гэж үзсэн олон зуун эд өлгийн зүйлсээс бүрдсэн хавтсыг гаргасан байна.
Соёлын сайд Ч.Номин “Телеграф” сонинд ярилцлага өгөхдөө, "Барууны орнууд болон Хятад, Орос улс Монголд “хүндлэл үзүүлж, үнэлж баршгүй” эд зүйлсийг буцааж өгөх хэрэгтэй байна. Үүнд Тайванийн эзэмшилд байсан Чингис хааны "цор ганц" хөрөг, Эдинбургийн их сургуульд хадгалагдаж байсан 13-р зууны Перс-Монголын төрийн зүтгэлтэн Рашид ад-Дины чимэглэсэн чимэглэл, Британийн номын санд хадгалагдаж буй 1911 оны тусгаар тогтнолын тунхаг зэрэг орно. Лондон, Нигер, Энэтхэг улсууд энэ жил Их Британид шахалт үзүүлж колоничлолын үед авсан эд зүйлсийг буцааж өгөхийг шаардсан хамгийн сүүлийн орон бол Монгол юм. Хэрвээ Монголд буцаж ирэхэд зайлшгүй шаардлагатай маш үнэ цэнэтэй олдвор байгаа бол мэдээж бид төлбөрөө төлнө. Мөн бид зарим олдворуудыг байгаа газарт нь үлдээж, эх орныхоо түүхийг танилцуулж, бусад хүмүүст Монголын тухай мэдэх боломжийг олгохыг илүүд үзэх болно. Гэвч хууль бусаар хилээр гаргасан, зээлсэн болон гэрээний үүргээ үл харгалзан буцааж өгөөгүй объектуудын төлбөрийг төлөхөд бэлэн биш байна" гэжээ.
Мөн Ч.Номин сайд хэлэхдээ, "Олдворуудыг эх оронд нь эргүүлэн авснаар байгалийн түүхийн шинэ музей байгуулахаар төлөвлөж байгаа. Ингэснээр дэлхийн өнцөг булан бүрээс аялагчид ирж, Монголын түүхийн талаар үнэн бодитой мэдээллийг авна. Монголын эзэнт гүрнийг үүсгэн байгуулагч Чингис хааныг хүмүүс агуу дайчин гэж үздэг. Гэхдээ тэрбээр маш сайн дипломатч байсныг олон түүх, үзмэрүүд гэрчлэх болно" гэв.
Өнгөрсөн наймдугаар сард АНУ-аас хууль бусаар хил давуулсан үлэг гүрвэлийн олдворуудыг буцааж авснаар Ч.Номин сайдын эх оронд нь буцаах ажил идэвхжсэн. Түүний албаны хүмүүс одоогоор Их Британийн номын сангаас ариун судрын бичээсүүд болон 10,000 орчим гэрэл зургийн цуглуулга зэрэг бусад зүйлсийг хайж байна. Хятад улс Монголын хамгийн олон олдвортой гэж ойлгогдож, түүний араас Орос орж байна. Арван долоо хоногийн өмнө Монголын эрх баригчид Санкт-Петербургт байр сууриа илэрхийлэхэд Оросын эрх баригчид эх оронд нь буцаах санааг эсэргүүцэж байсан гэж "The Telegraph" мөн мэдээлжээ.
